Yıldız Kayması Yıldızlar, ağırlıklı olarak hidrojen ve helyumdan oluşan, karanlık ve yoğun uzayda ışık saçan plazma küreleridir. Bir araya toplanan yıldızların oluşturduğu gökadalar, gözlemlenebilir evreni kaplamaktadır. Dünya'dan çıplak gözle görülebilen binlerce yıldız vardır ve Dünya'ya en yakın yıldız, aynı zamanda Dünya üzerindeki yaşamın sürmesi için kaynak teşkil eden Güneş'tir. Gün içerisinde Güneş ışığı, Dünya üzerindeki enerjinin çoğunun kaynağıdır. Diğer yıldızlar, yeryüzünden bakıldığında Güneş'in ışığına maruz kalmadıkları vakit, yani geceleri gökyüzünde görülebilmektedir. Yıldızların parlama sebebi, çekirdeğinde meydana gelen kaynaşma tepkimelerinde açığa çıkan enerjinin yıldızın içinden geçerek dış uzaya ışınım yolu ile yayılmasıdır. Gökbilimciler, bir yıldızın uzaydaki hareketini ve görüntü parlaklığını gözlemleyerek o yıldızın yaşı, kütlesi, kimyasal bileşimi ve buna benzer birçok özelliğini belirleyebilmektedirler. Bir yıldızın toplam kütlesi, yıldızın gelişiminin ve sonunun ana belirleyicisi olarak ele alınır. Yıldızın gelişim süreci içinde bulunduğu aşamaya göre dönüşü, çapı, sıcaklığı ve hareketi belirlenir. Parlaklık ve sıcaklık durumuna göre işaretlendikleri Hertzsprung-Russell (H-R) diyagramı, yıldızların gelişim sürecindeki aşamasını ve güncel yaşını belirlemek için kullanılır. Yıldız gelişiminin ilk halkası, hidrojen, helyum ve az miktarda daha ağır elementlerden oluşan ve içe doğru çökme eğiliminde olan bir madde bulutudur. Yıldız çekirdeği bu süreçte yeteri kadar yoğunlaşır ve sonrasında içinde barındırdığı hidrojen sürekli olarak çekirdek kaynaşması tepkimesiyle helyuma dönüşür. Yıldızın geri kalan kısmı, açığa çıkan enerjiyi, ısıyayım ve ışınım sayesinde çekirdekten uzağa taşır. Bu döngü, yıldızın kendi içine doğru çökmesini engeller ve enerji, cismin yüzeyinde bir yıldız rüzgârı yaratarak dış uzaya doğru ışınım yoluyla yayılır. Yıldız Kayması Geceleri genelde açık bir havada gökyüzü, çeşitli renk ve parlaklıktaki yıldızların oluşturduğu o inanılmaz ve muhteşem manzaranın içinden her insan bir yıldızın parlak bir çizgi çizerek kayıp gittiğini muhakkak görmüştür. Halk arasında yıldız kayması diye tarif edilen bu olayın gerçekte yıldızlarla hiçbir ilgisi yoktur. Yıldızlar, dünyadan milyarlarca kilometre mesafedeki uzak güneşlerdir. Halk tarafından yıldız kayması olarak bilinen olayın aslı ise şu şekilde gerçekleşmektedir: Güneş sistemimizin içinde gezegenlerin ve Güneş çekim kuvveti arasında bir oraya bir buraya savrulan sayısız göktaşı vardır. Bunların bazıları Dünya'nın yakınından geçerken çekim alanına girerler. Hızla atmosfere dalan göktaşları, atmosfere sürtünmeden dolayı ısınarak yanarlar ve arkalarında parlak, çizgi gibi bir iz bırakırlar. Sonlara doğru tamamına yakını, son anında görülen parlaklığın ardından yok olurlar. Dünya atmosferine her yıl tahmini miktarı 15 bin ton kadar olan 200 bine yakın göktaşı düştüğü kabul edilmektedir. Bu hesaba göre yerin kütlesi, 4,5 milyar yıllık ömrü olduğu sanılan dünyamıza gelen göktaşları sayesinde epeyce artmış olması gerekiyor. Dünya'ya düşen göktaşlarının incelenmeleri sonucu içlerinde maddesel olarak dünyada var olmayan yeni bir element görülmemiştir. Gök bilimcileri tarafından, atmosfere girdiklerinde yanan ve çoğunlukla yok olan göktaşlarına meteor adını verirken, bu göktaşlarından yere ulaşmış olanlara da meteorit adını vermekteler. Dünya'nın büyük bir kısmı yani 4/3'ü okyanuslarla kaplı olduğundan yere ulaşabilen göktaşlarının çoğu genelde buralara düşmektedir. Fakat Dünya'nın birçok yerinde de karalar üzerinde meteoritlerin neden olduğu izler ve çukurlar bulunmaktadır. Türkiye'de rastlanan en büyük göktaşı 25 kilogram olup Domaniç yaylasına düşmüştür. Dünya'da bilinen göktaşlarının en büyüğü ise kütlesi 80 ton kadar olan, Afrika'da Grootfentein'de düşen göktaşıdır. |
.jpg "Çene Eklemi Kayması Belirtileri ve Tedavisi")
.jpg "Çene Disk Kayması Belirtileri ve Tedavisi")
.jpg "Omurilik Kayması Belirtileri ve Tedavisi")
.jpg "Çene Kayması Belirtileri ve Tedavisi")
Semine
23 Temmuz 2024 SalıPeki, neden yıldız kayması olarak bilinen olayın aslında göktaşların atmosfere girmesiyle oluştuğunu bilmiyordum? Yıldızların, dünyadan bu kadar uzakta oldukları halde nasıl bu kadar parlak görünebildiklerini açıklayabilir misiniz? Ayrıca, atmosfere giren göktaşlarının büyük bir kısmının okyanuslara düştüğünü öğrenmek biraz şaşırtıcı oldu, karalar üzerinde de bu kadar iz ve çukur bulunması normal mi?
Cevap yazAdmin
23 Temmuz 2024 SalıMerhaba Semine Hanım,
Yıldız kayması olarak bilinen olayın aslında göktaşlarının atmosfere girmesiyle oluştuğunu öğrenmek birçoğumuz için ilk başta şaşırtıcı olabilir. Yıldızlar, Dünya'dan çok uzaklarda bulunur ve bu yüzden yıldız kayması olarak adlandırılan olayın yıldızlarla ilgisi yoktur. Bu olay aslında meteoroidlerin (küçük taş ve metal parçacıkları) atmosfere girdiğinde sürtünme nedeniyle yanarak parlak bir iz bırakması sonucu oluşur.
Yıldızların, Dünya'dan bu kadar uzakta oldukları halde parlak görünmelerinin birkaç nedeni vardır. İlk olarak, yıldızların kendi ışığını üretmesi ve bu ışığın uzayda büyük mesafeler kat ederek gözlerimize ulaşmasıdır. Ayrıca, bazı yıldızlar çok büyük ve çok sıcak oldukları için çok daha parlak ışık yayarlar. Gözlerimiz, bu ışığı algılayacak kadar hassas olduğu için onları parlak bir şekilde görebiliriz.
Atmosfere giren göktaşlarının büyük bir kısmının okyanuslara düştüğünü öğrenmeniz de gayet normal. Dünya yüzeyinin yaklaşık %70'i su ile kaplı olduğu için göktaşlarının çoğu doğal olarak okyanuslara düşer. Ancak, karalar üzerindeki çukur ve izlerin bulunması da beklenen bir durumdur. Bu izler, göktaşlarının zaman içinde karalara da düştüğünün kanıtıdır. Dünya'nın yüzeyinde birçok krater ve meteor çukuru bulunur ve bunlar geçmişte yaşanan büyük göktaşı çarpmalarının izleridir.
Sorularınızı aydınlatabildiysem ne mutlu bana. Başka bir konuda yardımcı olmamı isterseniz, her zaman buradayım.
Sevgiler,